It’s the most wonderful time of the year… maar ook soms de meest stressvolle! De feestdagen staan voor gezelligheid, lekker eten en samenzijn met familie en vrienden. Toch kunnen december en januari extra uitdagend zijn voor je hart, uit onderzoeken blijkt zelfs dat in deze periode het aantal hart- en vaatproblemen tijdelijk omhoog gaat. Opvallend: er zijn twee pieken rond kerst en oud & nieuw. Gelukkig zijn er manieren om je hart gezond én stressvrij door de feestdagen te krijgen.
Emotionele stress: het stille gevaar
Een van de belangrijkste oorzaken is toegenomen emotionele stress. Voor veel mensen begint de druk al zodra de eerste kerstversiering in de winkels ligt. De kerstverlichting die op een of andere manier nooit doet wat jij wil, kerstcadeaus die te laat worden geleverd en voorbereiding van uitgebreide diners. En dan hebben we het nog eens gehad over ingewikkelde familierelaties die de feestvreugde flink onder druk staan. Te hoge verwachtingen, financiële zorgen rondom cadeaus en decoraties en onderlinge spanningen zorgen ervoor dat stress tijdens de feestdagen eerder regel dan uitzondering is. En juist die stress vormt een directe belasting voor het hart.
Eten, drinken en het hart
Tijdens de feestdagen wordt er vaak meer en vetter gegeten dan normaal. Zware maaltijden, veel zout en alcohol vragen extra veel van het lichaam. Een vette maaltijd heeft bijvoorbeeld een direct ongunstig effect op de binnenbekleding van de kransslagaders. Alcohol en zout verhogen de bloeddruk en alcohol kan bovendien hartritmestoornissen uitlokken. In combinatie met stress vergroot dit de kans op hartproblemen.
Rook en luchtkwaliteit
Een minder bekende factor is luchtvervuiling binnenshuis. Het gebruik van open haarden, kaarsen en andere sfeerverwarmers zorgt voor een hogere concentratie van fijne rookdeeltjes. Deze deeltjes kunnen de bloeddruk verhogen en worden in verband gebracht met een toename van hartklachten tijdens de feestdagen.
Zorg uitstellen
Rond kerst en oud & nieuw stellen mensen medische controles vaker uit. Daarnaast is de kans groter dat je bij spoed te maken krijgt met vervangende artsen die je medische achtergrond minder goed kennen. Ook dit kan bijdragen aan de verhoogde risico’s in deze periode.
Hoe kom je de feestdagen goed door?
Om ellende en vooral stress te voorkomen is het verstandig om op tijd contact op te nemen met je eigen cardioloog als je klachten hebt, stress zoveel mogelijk te beperken en matig te zijn met eten en drinken. Soms is een stapje terug doen, of een familiebezoek iets inkorten, simpelweg beter voor je hart.
Om de feestdagen ontspannen én hartveilig door te komen, zijn er een aantal praktische dingen die je kunt doen:
- Vraag om hulp. Vooral vrouwen willen het liefst zoveel mogelijk alles zelf doen: het huis versieren, de boodschappen doen, het kerstmenu samenstellen en cadeaus kopen. Maar waarom zou je alles zelf doen? Je partner en kinderen kunnen ook best helpen met taken. Organiseer je een groot diner voor vrienden? Vraag of ze zelf wat mee willen nemen.
- Maak lijstjes. Het klinkt logisch, maar opschrijven wat je nog allemaal moet doen, werkt echt. Zo krijg je een overzicht en kun je gemakkelijk afvinken wat je al hebt gedaan, dat geeft voldoening.
- Blijf bewegen. Als je veel te doen hebt en stress ervaart, heb je misschien de neiging om je sportles over te slaan. Maar dat kun je beter niet doen. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat sporten helpt om stress te verlagen. Tijdens het sporten komt er endorfine vrij en dit stofje zorgt ervoor dat je je gelukkiger voelt. Maak tussen het kerstontbijt een het diner een lange wandeling.
- Plan rustmomenten in. Het is verleidelijk om de hele dag vol te plannen met afspraken, maar grote kans dat je dan uitgeblust aan het kerstdiner verschijnt. Plan daarom wat rustmomenten in. Neem even de tijd om bewust te worden van je lichaam. Dat kan al heel snel en gemakkelijk met meditatie-apps als Headspace, Calm of de Breathing app.
- Nee zeggen is oké. Kerstborrel hier, kerstborrel daar. Heel gezellig, maar het is niet erg om een keer nee te zeggen. Stel voor om een nieuwe datum te prikken bijvoorbeeld in het nieuwe jaar. Breng de feestdagen door met mensen die je het hele jaar door ziet en die je ook echt graag wil zien.
- Omring jezelf met mensen die van je houden. Het klinkt heel logisch, maar veel mensen voelen zich rondom de kerstdagen ‘verplicht’ om regelmatig familieleden of mensen te bezoeken, die eigenlijk continu negatief gedrag vertonen. Voel je niet verplicht en omring je met mensen die je een fijn gevoel geven.
- Het hoeft niet perfect. Juist in imperfectie zit de schoonheid. Het gaat tijdens kerst vooral om het samenzijn, niet om een perfect kerstdiner of een perfect cadeau! Je hebt je best gedaan en het is echt niet erg als de amuses niet in de smaak vallen bij je schoonmoeder. Kerstcadeaus kun je altijd ruilen en niemand ziet dat jij een outfit uit 2020 draagt.
Vergeet niet te genieten! Alvast hele fijne feestdagen!


